བོད་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་རྦད་དེ་རྟོག་བཟོ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པས་རྒྱ་ནག་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་གྱི་མེད་ཟེར།
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་༡༥ ཉིན་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་གསར་འགྱུར་གཞུང་ལས་ཁང་གིས་<<བོད་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོད་ལམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་གདམ་ག>> ་ཞེས་པའི་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་དེབ་ཅིག་བཏོན་ཡོད་པའི་ནང་། “བོད་ཆེན་པོ”ཞེས་པ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ་དབྱེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གཞི་འཛིན་ས་མེད་པར་རྦད་དེ་རྟོག་བཟོ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པས།
ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་༡༥ ཉིན་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་གསར་འགྱུར་གཞུང་ལས་ཁང་གིས་<<བོད་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོད་ལམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་གདམ་ག>> ་ཞེས་པའི་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་དེབ་ཅིག་བཏོན་ཡོད་པའི་ནང་། “བོད་ཆེན་པོ”ཞེས་པ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ་དབྱེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གཞི་འཛིན་ས་མེད་པར་རྦད་དེ་རྟོག་བཟོ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། རྒྱ་ནག་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་གྱི་མེད་ཅེས་བྲིས་འདུག
ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་༢་༧ ཙམ་ལས་གྲུབ་པའི་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་དེབ་དེའི་ནང་། ༡ ལམ་ལུགས་རྙིང་པ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གར་སྟེགས་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱ་རྒྱུ་ལྡོག་ཏུ་མེད་པ་དང་། ༢ བོད་གསར་པ་ཡང་དག་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འགྲོད་ལམ་སྟེང་བསྐྱོད་པ། ༣ དབུ་མའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དངོས་ནི་རྒྱ་ནག་ཁ་བྲལ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་པ། ༤ ཞི་བདེ་དང་འཚེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་རྫུན་མ། ༥ དབུས་གཞུང་གིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པའི་ཐོག་ཏུ་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་བཅས་ཁྱོན་དོན་ཚན་ལྔར་དབྱེ་སྟེ། བོད་ཀྱི་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས། མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་བཅས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་ནི་ཡང་དག་པའི་གདམ་ག་ཉག་གཅིག་ཡིན་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས།
རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་དེབ་དེའི་ནང་འཁོད་དོན། བོད་ནི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་རིགས་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་དང་ལས་དབང་གཅིག་པའི་ཁོངས་མི་ཞིག་རེད། བོད་ཀྱི་ལས་དབང་དེ་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་རླབས་ཆེན་མེས་རྒྱལ་དང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་དབང་དང་དམ་པོར་སྦྲེལ་ཡོད། བོད་འདི་ཉིད་དེང་རབས་ཤེས་དཔལ་ཕྱོགས་དངོས་སུ་བསྐྱོད་པ་དེ་ནི་༡༩༥༩ ལོར་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དབུ་བརྙེས་པའི་རྗེས་ནས་འགོ་ཚུགས། ་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་དང་། མང་གཙོ་བཅོས་སྒྱུར། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དབུ་བརྙེས་པ། སྒྱུར་བཅོས་སྒོ་འབྱེད་སོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དུས་མཚམས་གལ་ཆེན་བརྒྱུད་བོད་དུ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་གསར་པ་བཙུགས་པ་མ་ཟད། དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་མཆོང་སྐྱོད་འོག རྒྱ་ནག་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་འགྲོ་ལམ་ཐོག་བསྐྱོད་ཡོད། བོད་འདི་ཉིད་ད་ལྟའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འགྲོད་ལམ་ཐོག་བསྐྱོད་པ་ནི་དེང་རབས་ཤེས་དཔལ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དངོས་ཡོད་རེ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཡར་ཐོན་གྱི་འཕེལ་ཕྱོགས་དང་མཐུན་ལ། རྒྱ་ནག་གི་གནས་ཚུལ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དོན་དངོས་དང་ཡང་མཐུན། བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་མང་གི་རྩ་བའི་ཁེ་ཕན་དང་མཐུན་པ་བཅས་རེད།
དེབ་དེའི་ནང་“ བོད་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་ལམ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གདམ་ག་དང་མི་དམངས་ཀྱི་གདམ་ག་ཡིན་པ་དང་། མཐུན་སྒྲིལ་རྒྱུན་སྐྱོང་དང་ཁ་བྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ། ཡར་ཐོན་རྒྱུན་སྐྱོང་དང་ཕྱིར་བཤོལ་ལ་ངོ་རྒོལ། བརྟན་ལྷིང་རྒྱུན་སྐྱོང་དང་ཟང་ཟིང་ལ་ངོ་རྒོལ་བཅས་བྱས་ཚེ་བོད་ལ་གཞི་ནས་འོད་སྟོང་འཕྲོ་བའི་མདུན་ལམ་ལྡན། མི་སུ་ཞིག་དང་སྟོབས་ཤུགས་གང་ཞིག་གིས་ལོ་རྒྱུས་དང་རྒྱབ་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ཚེ། དེའི་མཇུག་འབྲས་ནི་ལོ་རྒྱུས་དང་མི་མང་ཀྱིས་འདོར་རྒྱུ་ལས་མ་འདས་པ་ལག་ལེན་ཐོག་ནས་ར་སྤྲོད་བྱུང་ཡོད།”
རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་ནང་ཏཱ་ལ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པའི་རུ་ཚོགས་ཀྱིས་འུད་སྒྲོག་བྱེད་པའི“དབུ་མའི་ལམ”གྱིས“བོད་རང་བཙན”བྱ་རྒྱུ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ལ་བརྩི་བ་དང་། རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་བོད་ཀྱི་དོན་དངོས་དང་རྒྱབ་འགལ། རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལམ་ལུགས་དང་རྒྱབ་འགལ་བྱས་ཡོད། ཏཱ་ལ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པའི་རུ་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་ནི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་ཁས་ལེན་དང་།“བོད་རང་བཙན”གྱི་འདོད་ཚུལ་དོར་བ། རྒྱ་ནག་ཁ་བྲལ་གཏོང་བའི་བྱེད་སྤྱོད་མཚམས་འཇོག རྒྱལ་ཁབ་དང་བོད་ལ་ཕན་པའི་བྱ་བ་ཞིབ་སྒྲུབ་ཚེ་གཞི་ནས་མདུན་ལམ་ཡོད།
རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་དཔེ་དེབ་ནང་མུ་མཐུད་དུ་འཁོད་དོན། བོད་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་བོད་མི་ཡོངས་དང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ལ་དབང་ཞིང་། བོད་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་དེ་བས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པར་འགྱུར་རྒྱུ་རེད། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ལོ་ཟླའི་ནང་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་མང་གིས་མེས་རྒྱལ་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་མོའི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་མང་དང་མཉམ་དུ། རྒྱ་ནག་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་འགྲོད་ལམ་བརྒྱུད་མུ་མཐུད་མདུན་སྐྱོད་བྱས་ནས་མཐུན་སྒྲིལ་དང་། དམངས་གཙོ། འབྱོར་ཕྱུག ཤེས་དཔལ། ཞི་མཐུན་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བོད་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་ཆེད་དང་། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་རླབས་ཆེན་བསྐྱར་དར་གྱི་རྒྱ་ནག་གི་ཕུགས་འདུན་མངོན་འགྱུར་ཡོང་ཆེད་འབད་རྩོད་ལྷོད་མེད་བྱ་རྒྱུ་རེད།
དེ་བཞིན་རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོའི་དེབ་དེའི་ནང་མུ་མཐུད་དུ་འཁོད་དོན། ཏཱ་ལ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པའི་རུ་ཚོགས་ཀྱིས“དབུ་མའི་ལམ”གྱི་འདོད་ཚུལ་ལྐོག་ཏུ་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་སྐབས་རྟག་ཏུ“བོད་ཆེན་པོ”ཟེར་བའི་སྐོར་གླེང་རྒྱུར་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཏཱ་ལ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པའི་རུ་ཚོགས་ཀྱི་འདོད་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན། “བོད་ཆེན་པོ”དེ་གཞི་ཁྱོན་ཐོག་བྱང་ནས་ཤིན་ཅང་ལྷོ་རྒྱུད་དང་རྨ་ནུབ་དོག་ལམ་བར་དང་། ཤར་ནས་ཀན་སུའུ་དབུས་རྒྱུད་དང་སི་ཁྲོན་དབུས་རྒྱུད་བར། ལྷོ་ནས་ཡུན་ནན་དབུས་རྒྱུད་བར་ཡིན་ཞིང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཆ་ཚང་། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་གཉིས་ཆ་གཅིག ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་གཉིས་ཆ་གཅིག ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་གྱི་བཞི་ཆ་གཅིག་བཅས་དང་དེ་བཞིན་ཤིན་ཅང་ཡུ་གུར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ལྷོ་རྒྱུད་བཅས་ཚུད་ཡོད་པས། སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ནི་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་བཞི་ཆ་གཅིག་ཡན་ལྷག་ཙམ་ཟིན་ཡོད།
“བོད་ཆེན་པོ”དེ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ་དབྱེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གཞི་འཛིན་ས་མེད། དེ་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་མི་སེར་སྤེལ་མཁན་གྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་ཁ་བྲལ་གཏོང་རྒྱུའི་རེ་ངན་བཅངས་པའི་མཇུག་འབྲས་ཤིག་རེད། “བོད་ཆེན་པོ”དེས་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་མི་རིགས་ཁག་གིས་ཐུན་མོང་ཐོག་གསར་གཏོད་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། རིག་གནས་སྣང་མེད་དང་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་རྦད་དེ་མཐུན་གྱི་མེད། མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་ནི་རྒྱ་ནག་གི་གཞི་རྩའི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ཤིག་རེད། སྲིད་འཛིན་ས་ཁུལ་དབྱེ་བ་དེ་ལས་མི་རིགས་ཁྱབ་ཚུལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལ་ལྟ་རྟོག་གང་ལེགས་ཐུབ་ཡོད་ལ། དེ་སླད་ཕྱིན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་དམིགས་ཡོད་པས་མི་རིགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་ས་ཁོངས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་དོན་དངོས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་བཅས་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་པ་མཚོན་ཡོད། དེས་མི་རིགས་ཁག་མེས་རྒྱལ་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་མོའི་ནང་ཐུན་མོང་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་ཡོང་བར་ཕན་པ་ལྡན་པས། ལམ་ལུགས་དེའི་བཀོད་སྒྲིག་ནི་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དོན་དངོས་ལས་ར་སྤྲོད་ཐུབ་ཡོད།”
“ཏཱ་ལ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པའི་རུ་ཚོགས་ཀྱིས“བོད་ཆེན་པོ” འཛུགས་རྒྱུའི་རེ་ངན་བཅངས་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ལ་རྒྱབ་འགལ་བྱས་པ་མ་ཟད། དོན་དངོས་དང་རྒྱབ་འགལ་ཡིན་པས་ཀྲུང་གོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་རྦད་དེ་མཐུན་གྱི་མེད། “བོད་ཆེན་པོ”དེས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་ལ་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ཐོག་མི་རིགས་མང་པོ་འདྲེས་སྡོད་བྱས་པའི་དོན་དངོས་སྣང་མེད་དུ་བཏང་ཡོད་ལ། མི་རིགས་ཁག་གིས་ཐུན་མོང་ཐོག་གསར་སྤེལ་བྱས་པའི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་མི་རིགས་རྐྱང་མའི་ལོ་རྒྱུས་ཡིན་པ་འཁྱོག་བཤད་བྱས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་མི་རིགས་ཁག་དབར་འགལ་ཟླ་བཟོས་ཏེ་མི་རིགས་གཞན་ཕྱིར་འབུད་ཀྱི“བོད་ཆེན་པོ”ཁོ་ན་བཟོ་རྒྱུའི་རེ་ངན་བཅངས་པ་ནི་ཐལ་སྤྱོད་ཀྱི་མི་རིགས་རིང་ལུགས་དང་རིགས་རྒྱུད་རིང་ལུགས་ཀྱི་མཚོན་ཚུལ་ཞིག་རེད་”ཅེས་སོགས་འཁོད་འདུག
གསར་འགོད་པ་ཏྲེ་ཧོར་ཐུབ་བསྟན།