བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ནས་ལྡི་ལིར་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་འགོ་བཙུགས་འདུག

རྒྱ་གར་སྔོན་རྩིས་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་སྟབས་བསྟུན། དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་གྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་སྡེ་ཚན་གཉིས་ལ་ཆ་བགོས་ཀྱིས་ཟླ་ འདིའི་ཚེས་ ༥ ནས་ ༩ བར་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སོགས་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་སླད་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་འདུག་པ་བཞིན། ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༥ ཉིན་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་བློན་ཆེན་དང་། གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་འཐུས་མི་སོགས་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་འགོ་བཙུགས་ཡོད་འདུག 

དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ཚོགས་ཆུང་དང་པོའི་ནང་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་དང་། སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ཨ་ཀྲུག་ཚེ་བརྟན། སྤྱི་འཐུས་ཙ་ནེ་ཚང་དོན་གྲུབ་བཀྲ་ཤིས་བཅས་དང་། བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གྱི་ཚོགས་ཆུང་གཉིས་པའི་ནང་སྤྱི་འཐུས་སློབ་དཔོན་ཐུབ་བསྟན་རྒྱལ་མཚན་དང་། སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་ཨ་ཀྲོང་རིན་ཆེན་རྒྱལ་མཚན།་སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་རྔ་བ་གངས་རི། སྤྱི་འཐུས་ཚེ་རིང་དབྱངས་ཅན་བཅས་ཡོད་འདུག

དེ་ཡང་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གྱི་ཉིན་དང་པོ་སྟེ་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཚོགས་ཆུང་ཁག་དང་པོས།
༡) མ་དེཡ་པར་དེ་ཤི་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་དང་། རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ཧྥ་གྷན་ སིངྒ་ ཀུ་ལ་ས་ཊེ།
༢) འཇར་ཁན་ཌ་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་པར་དིབ་ ཀུ་མར་ ཝར་མ།
༣) འཇར་ཁན་ཌ་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་དྷི་པག་པར་ཀཱ་ཤ
༤) ལྡི་ལི་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་བྷི་ཇེ་པི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་བྷན་སུ་རི་ ས་ཝ་རཱ་ཇཱ།
༥) རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཨར་ ཀེ་ ཁེར་མི་བཅས་ལ་མཇལ་འཕྲད་གནང་འདུག
བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ཚོགས་ཆུང་གཉིས་པས།
༡) ཀེ་རེ་ལ་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་སྤྱི་ཚོགས་གསར་བརྗེའི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཨེན་ ཀེ་ པེར་མཱ་ཅན་དྷ་རན།
༢) ཨ་སམ་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་ཨ་སོམ་གྷ་ན་པ་རི་ཤཏ་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་བྷི་རན་དྷ་ར་ པར་སཏ་ བྷེ་ཤི་ཡ།
༣) ཨ་སམ་མངའ་སྡེ་ནས་ཡིན་པ་ཨ་སོམ་ གྷ་ན་ པ་རི་ཤཏ་སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ཕཱ་ནི་ བྷུ་སན་ཅའོ་དྷུ་རེ་བཅས་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་གནང་ཡོད་འདུག་ལ།
མདོར་ན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ཚོགས་ཆུང་གཉིས་ནས་རྒྱ་གར་མངའ་སྡེ་ཁག་བཞི་དང་། སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་ཁག་མི་འདྲ་བ་གསུམ་གྱི་འཐུས་མི་བདུན་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་འདུག
གཞན་ཡང་དེ་ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ཚོགས་ཆུང་གཉིས་ཐུན་མོང་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་ལྡི་ལི་མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཆེད་ཕེབས་གནང་འདུག་པ་དང་། སྐབས་དེར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཐོག་མར་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སོ་སོར་འཚམས་འདྲི་དང་། འཕགས་བོད་གཉིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དང་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་བ་ཆགས་ནས་ད་ཆ་ལོ་ངོ་ ༦༥ རིང་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་མཐུན་འགྱུར་གནང་བར་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས།
རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་ནས་བཟུང་བོད་ནང་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་མཚམས་མ་ཆད་པར་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་སྔར་ལྷག་དམ་དྲག་དང་ཛ་དྲག་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ། ཉེ་བའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཀིརྟི་དགོན་པ་དང་། ལྷ་མོ་ཀིརྟི་དགོན་པའི་ནང་བསྟན་གྲྭ་ཆུང་རྣམས་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གི་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭར་སློབ་འཇུག་བྱེད་བཅུག་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་ ༧ པའི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་མགོ་ལོག་ཏུ་བོད་ནང་གི་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་རྭ་རྒྱ་ཤེས་རིག་ནོར་བུའི་སློབ་གླིང་བཙན་དབང་གིས་སྒོ་བརྒྱབ་བཅུག་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་གསལ་སྟོན་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་བཅས་པ་ཉམས་དམས་རྩ་བརླག་ཏུ་གཏོང་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་བཟུང་བའི་ཐོག སྔར་ལྷག་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་གྱིས་བོད་རིགས་རྣམས་རྒྱ་རིགས་ནང་མཉམ་བསྲེས་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་།
བྱིས་པ་ཚུན་ཆད་ཀྱི་རིགས་རྫས་བསྡུ་ལེན་དང་། ལྟ་སྲུང་བརྙན་མིག་གང་སར་བཙུགས་ནས་བོད་མིའི་འགུལ་བསྐྱོད་ཡོངས་རྫོགས་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པ་སོགས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སྐོར་ཞིབ་ཕྲ་ངོ་སྤྲོད་དང་། རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གི་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་ཚོས་འདོད་པ་མེད་ཅིང་བློས་གཏོང་ཆེན་པོས་ཞི་རྒོལ་མཚམས་མི་ཆད་པར་བྱས་ཀྱང་། སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པར་དེ་བས་དྲག་གནོན་ཤུགས་ཆེར་བཏང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བོད་མི་རྣམས་བཟོད་ཐབས་བྲལ་ཏེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་ད་བར་བོད་མི་གྲངས་ ༡༥༧ གྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་ཡོད་པའི་སྐོར་དང་། བཙན་བྱོལ་ནང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་བརྒྱུད་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་སླད་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ངོས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ནས་ ༢༠༡༠ ཡི་བར་གྲོས་མོལ་ཐེངས་དགུ་གནང་སྟེ་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་སླེབས་ཐབས་སུ་འདི་ནས་འབད་བརྩོན་རིམ་པ་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་།
བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་མུ་མཐུད་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོས་འབྲེལ་མོལ་སླར་གསོ་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་འབད་བརྩོན་རིམ་པར་བྱས་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ནས་བཟུང་དེར་ཡ་ལན་ཚད་ལྡན་མ་བྱས་པར་བརྟེན་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་དེ་བཞིན་སེལ་མ་ཐུབ་པར་ལྷག་བསྡད་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་སྐོར་སོགས་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས། བོད་འདི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རང་བཙན་གཙང་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་དང་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱའི་བཙན་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་རྒྱུ། བོད་མི་ཚོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་པ་བཅས་ལ་ངོས་འཛིན་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་ཁག་འཕྲལ་ཏུ་མཚམས་འཇོག་ཡོང་ཐབས་དང་། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་བོད་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ། བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་སླད་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་བརྒྱུད་གྲོས་མོལ་སླར་གསོ་ཡོང་བར་རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཐབས།
བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་བཅས་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུའི་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་འཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཡོང་ཐབས། བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བརྡལ་བཤིག་ཚབས་ཆེན་གཏོང་བཞིན་པར་རང་དབང་ལྡན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཁག་ནས་ཞིབ་འཇུག་ཡོང་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་དགོས་པ་སོགས་དོན་ཚན་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་རྒྱ་གར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུར་ཞུ་སྐུལ་རྒྱ་ཆེ་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་མིའི་ཁོངས་མཉམ་ཞུགས་ཡོང་ཐབས་སོགས་ཞུས་པར། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་པས་མུ་མཐུད་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཞལ་བཞེས་སོགས་གནང་བ་བྱུང་ཡོད་འདུག

གསར་འགོད་པ། དོན་གྲུབ་བཀྲ་ཤིས་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲྭ་བ་ནས་ཕྱོགས་སུ་བཏུས།