རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་སླར་གསོ་དང་ཚོགས་གཙོ་བསྐོ་གཞག
རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་སླར་གསོ་དང་ཚོགས་གཙོ་གསར་པར། ཚོགས་ཕེབས་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་ནས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་སུ་ཇིཏ་ཀུ་མར་ (Shri Sujeet Kumar) སྤྱི་མོས་ཀྱིས་བསྐོ་གཞག་གནང་འདུག
རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་སླར་གསོ་དང་ཚོགས་གཙོ་གསར་པར། ཚོགས་ཕེབས་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་ནས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་སུ་ཇིཏ་ཀུ་མར་ (Shri Sujeet Kumar) སྤྱི་མོས་ཀྱིས་བསྐོ་གཞག་གནང་འདུག
ཕྱི་ཟླ་༡༢ ཚེས་༡༤ ནས་༢༢ བར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་འཐུས་མི་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་སླར་གསོ་ཡོང་ཐབས་སོགས་ཀྱི་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ལྟར། ཕྱི་ཚེས་༢༡ ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་ལྡི་ལིར་ཆེད་ཕེབས་གནང་སྟེ། ཕྱི་ཚེས་༢༢ ཉིན་སྔ་དྲོར་ལྡི་ལི་དོན་ཁང་དུ་ཚོགས་གཙོ་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལྷན་ཚོགས་གནང་བ་དང་། དགོང་མོ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་དང་། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་ནས་གོ་སྒྲིག་འོག་ལྡི་ལི་ཨིམ་ཕེ་རལ་ (Imperial hotel) གསོལ་མགྲོན་ཁང་དུ་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་རྣམ་པར་འཚམས་འདྲིའི་གསོལ་ཚིགས་ཤིག་འདེགས་འབུལ་དང་འབྲེལ་ཚོགས་འདུ་ཞིག་འཚོགས་ཏེ། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དངོས་སུ་སླར་གསོ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ཚོགས་ཕེབས་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་ནས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་སུ་ཇིཏ་ཀུ་མར་ (Shri Sujeet Kumar) རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོར་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་བསྐོ་གཞག་གནང་འདུག
སྐབས་དེའི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་དང་། རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་ལག་རྩལ་གོང་སྤེལ་དང་། ཚོང་ལས། དེ་བཞིན་འཕྲུལ་རིག་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་རཱ་ཇེབ་ཅནྡྲ་ཤེ་ཀར་ (Shri Rajeev Chandrasekhar) དང་། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་དང་། གནད་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག གཞན་ཡང་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ཁེར་མེ་ (Shri. R.K khrimey) སོགས་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་ཐོག་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་འཇིགས་མེད་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་དེ་སྔོན་བྱུང་རིམ་དང་རྒྱབ་ལྗོངས་སྐོར་ལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཡོངས་ལ་འཚམས་འདྲི་དང་སྦྲགས་གསུང་དོན། “ཁྱེད་རྣམས་ལས་བྲེལ་ཇི་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་དེ་རིང་དུས་ཚོད་བཏང་ནས་འདིར་མཉམ་ཞུགས་གནང་བ་དེས་བོད་དང་བོད་ཀྱི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་གི་ཡོད་པ་མཚོན་ཐུབ། བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་༧སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དུས་རྒྱུན་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་རྒྱ་གར་གྱི་དུས་ཡུན་རིང་ཤོས་ཀྱི་སྐུ་མགྲོན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༩ ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་སླེབས་པ་ནས་བཟུང་ད་བར་ལོ་ངོ་༦༠ ལྷག་གི་རིང་རྒྱ་གར་ནི་ང་ཚོའི་ཁྱིམ་ཚང་གཉིས་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དུས་ཡུན་དེའི་རིང་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་དང་། བོད་མིར་མཐུན་འགྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་བར་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སྤྱིར་ཨ་རི་དང་། ཡུ་རོབ། ཨེ་ཤི་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཁག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ང་ཚོར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་དང་གནང་མུས་ཡིན་ཡང་། རྒྱ་གར་ནི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་མང་ཤོས་ཀྱི་གནས་ཡུལ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཐོག་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་དགོས་པ་དེ་ལས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་ཞུ་བཞིན་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ནི་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་གཙོ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཁྱེད་རྣམ་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ང་ཚོས་སྤོབས་པ་བྱེད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་”ཅེས་དང་། “ཁྱེད་རྣམ་པས་གྲོས་ཚོགས་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་མུ་མཐུད་བོད་དོན་ཐོག་གླེང་སློང་གནང་སྟེ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། དེ་བཞིན་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་རིམ་ཁག་ལའང་མཉམ་ཞུགས་གནང་སྟེ། ང་ཚོའི་དབར་གྱི་མཛའ་བརྩེའི་འབྲེལ་ལམ་སྔར་ལྷག་རྒྱུན་སྐྱོང་ཐུབ་པའི་ཡིད་ཆེས་ཡོད། ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར། བོད་ནང་རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གི་འོག་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་ཚོ་མུ་མཐུད་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་། སྐད་ཡིག རིག་གཞུང་སྦྱོང་སྤྱོད་ཀྱི་རང་དབང་སོགས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་གི་རང་དབང་མེད་པར་གྱུར་ཡོད། གཞན་ཡང་མཐོ་སྒང་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལ་ཚད་མེད་གཏོར་བཤིག་བཏང་སྟེ་རྒྱ་གར་གཙོས་པའི་ཉེ་འཁོར་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཁག་ལའང་ཉེན་ཁ་ཚབས་ཆེན་བཟོས་དང་བཟོ་བཞིན་ཡོད། ཁྱེད་རྣམ་པས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཐོག་མཁྱེན་རྟོགས་ཡོང་སླད། ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་ཁོངས་རྡ་རམ་ས་ལར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་སུ་མགྲོན་དུ་འབོད་རྒྱུར་དེ་རིང་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སླར་ཡང་ཁྱེད་རྣམ་པས་དུས་ཚོད་བཏང་ནས་འདིར་ཕེབས་ཏེ་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་” ཞེས་གསུང་བཤད་གནང།
བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ཚོགས་ཆུང་གི་འགན་ཁུར་མཁན་སྤྱི་འཐུས་ལྷ་རྒྱ་རི་རྣམ་རྒྱལ་སྒྲོལ་དཀར་གྱིས་སྐབས་༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཐེངས་དང་པོ་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་བོད་དོན་ཞུ་སྐུལ་ཆེད་ཡོང་སྐབས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་པས་སྣེ་ལེན་མཇལ་འཕྲད་གང་ལེགས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་། མ་འོངས་པར་ཡང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་དེ་ལྟར་ལས་འགུལ་སྤེལ་སྐབས་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་སྐབས་༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་བོད་དོན་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་བརྩི་བཞིན་ཡོད། རྒྱ་ནག་དམར་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་བོད་ས་བཙན་འཛུལ་བྱས་པར་བརྟེན་ནས་བོད་མི་རྣམས་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་བྱོལ་སླེབས་དགོས་བྱུང་སྟེ། ད་ཆ་རྒྱ་གར་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཞུགས་གནས་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བསྟི་གནས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཕ་ཡུལ་གཉིས་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་དུས། རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ནི་བོད་མི་ཚོར་ཧ་ཅང་གི་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་གནང་བ་དང་། གཞན་ཡང་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ནང་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གྲོས་ཆོད་སོགས་གཏན་འབེབས་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་གནང་འདུག
དེ་རྗེས་གསར་དུ་བསྐོ་གཞག་བྱུང་བའི་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་སུ་ཇིཏ་ཀུ་མར་མཆོག་གིས་ཨུ་ཌི་ཤ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་བྷི་ཇུ་པ་ཊ་ན་ཡག་ (Biju Patnaik) ལགས་ཀྱི་མཚན་ནས་ཁོང་གི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་(Biju Janata Dal) ཞེས་པའི་མིང་བཏགས་ཡོད་ཚུལ་དང་། དམ་པ་ཁོང་ནི་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་མཁན་གྱི་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཞིག་ཡིན་པས། དེ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་ཨུ་ཌི་ཤ་མངའ་སྡེའི་ནང་ཐེངས་འགའ་ཤས་ཆིབས་བསྒྱུར་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ཉིད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་ནས་ལོ་ངོ་༡༢ ལྷག་ཕྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ༸གོང་ས་མཆོག་དང་ལྷན་མཇལ་འཕྲད་གནང་མྱོང་ཡོད་པའི་སྐོར། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༩ ལོར་ཁོང་བོད་ནང་ཕེབས་པའི་སྐོར་བཅས་དང་། གཞན་ཡང་ཁོང་གིས་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་ས་མཚམས་ཟེར་བ་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་མ་ཟད། བོད་དེ་དུས་ནམ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་ཆ་ཤས་མིན་པའི་སྐོར། ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ (Bharat Ratna) འབུལ་དགོས་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཀྱང་ཨ་རིའི་བོད་དོན་སྲིད་བྱུས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཁྲིམས་ཡིག་ལྟ་བུ་གཏན་འབེབས་གནང་དགོས་སྐོར་སོགས་གསུངས་འདུག །
གསར་འགོད་པ་ཆོས་ཉིད་འོད་ཟེར།