མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་དང་ང་ཚོའི་འབྱུང་འགྱུར་གནས་བབས།

དེར་བརྟེན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གཡོ་ཇུས་ལ་དགག་སྒྲུབ་དང་ཡོ་བསྲང་བྱེད་དགོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གཡོལ་ཐབས་མེད་པའི་ལས་འགན་ཉག་གཅིག་རེད། ལས་འགན་འདི་ལེགས་འགྲུབ་འབྱུང་བར་ང་ཚོར་གཤོག་ཟུང་ལྟ་བུའི་ཐབས་ལམ་གཉིས་ཡོད་པ་ནི་དྲང་བདེན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་དང་གནད་ལ་ཕིགས་པའི་དོགས་སློང་གཉིས་ཡིན། བྱེད་ཐབས་འདི་སྤྱད་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་འོག་གི་ང་ཚོའི་གནས་བབས་ལ་དཔྱད་བརྗོད་བྱེད་པ་ནི་བོད་རིགས་ཤེས་ཡོན་པ་ཚོའི་ཕྲག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད།
མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་བསམ་བློའི་འབྱུང་ཁུངས།ཆབ་སྲིད་གཡོ་ཇུས་ཀྱི་ཐ་སྙད་སྙན་མོ་འདི་ཕྱི་ལོ་༡༩༢༢ ལོར་ཨུ་རུ་སུ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་བྱེད་སྐབས། ཆེས་ཐོག་མར་མར་ཁཱེ་སིའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་མཁན་སྐུ་ཞབས་ལེ་ཉིན་གྱིས་གསར་དུ་བཟོས། རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཟེར་ན། སྐད་རིགས་དང་ཆོས་ལུགས། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་སོགས་གཏན་ནས་མི་འདྲ་བའི་མི་རིགས་འདྲ་མིན་མང་པོ་ཞིག་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གི་ངོ་བོའི་ཐོག་དབང་སྒྱུར་བྱེད་མཁན་གཅིག་གི་འོག་ཆིག་སྒྲིལ་བྱེད་དགོས་ན་ཐབས་ལམ་གཉིས་མ་གཏོགས་མེད། ཧ་ཅང་མངོན་གསལ་མིན་པའི་ཐབས་ལམ་འོག་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་དམིགས་བསལ་བ་ཁག་གྲངས་མང་མི་རིགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་འོག་རང་བཞིན་གྱིས་རྩ་བརླག་ཏུ་གཏོང་བའམ། ཡང་ན་ཁུ་སིམ་མེར་ཁོ་ཚོ་གྲངས་མང་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོར་འཐིམ་དུ་འཇུག་རྒྱུ་གཉིས་ཡིན། སི་ཏ་ལེན་གྱི་སྐབས་སུ་མི་འབོར་སྤོ་ཤུགས་དང་བསམ་བློའི་གསར་བརྗེ་སོགས་གཡོ་ཇུས་མང་པོ་ཞིག་བསྐྱར་སྣོན་བྱས་ཡོད། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གཡོ་ཐབས་འདི་རིམ་བཞིན་མའོ་ཙེ་ཏུང་བརྒྱུད་ནས་དམར་ཕྱོགས་ཚོགས་པའི་མཐོ་རིམ་མི་སྣའི་ཁྲོད་དར་ཁྱབ་བྱུང་བ་རེད། ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡ ལོར་ཨུ་རུ་སུ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ་རྩ་ནས་འཐོར་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་སྐབས་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གིས་མི་མང་གི་བདེ་འཇགས་དང་མི་རིགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་སྒྲུབ་མི་ཐུབ་པ་ར་སྤྲོད་བྱས་པ་རེད།
མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ལག་ལེན་བསྟར་ཕྱོགས།ང་ཚོའི་སེམས་སུ་གསལ་པོ་ངེས་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ནི། མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་ཆབ་སྲིད་དེ་གྲངས་མང་མི་རིགས་ཀྱི་དབང་ཤུགས་དང་གཅིག་སྡུད་ནུས་པ་གཏན་འཇགས་དང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་ལས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་ཁེ་ཕན་འགན་ལེན་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་གཏན་ནས་མིན་པ་དེ་རེད། ༡༩༢༡ ལོར་རྒྱ་ནག་དམར་ཕྱོགས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་ཧྲང་ཧེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཚོག་དུས་ཁོ་ཚོའི་མ་འོངས་རྒྱ་ནག་རྩ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་ཀྱི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་དང་བོད། ཡུ་གུར་སོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་རྒྱལ་ཕྲན་མཉམ་མཐུན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་གནས་བབས་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། གལ་སྲིད་རྒྱལ་ཕྲན་སུ་ཡང་རུང་བར་རྒྱ་ནག་དང་མཉམ་དུ་སྡོད་འདོད་མེད་ཚེ་རང་དབང་གི་ཐོག་ཁ་འབྲལ་ཆོག་པའི་དབང་ཆ་ཆ་ཚང་སྤྲད་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཕྱི་ལོ་༡༩༤༩ ལོར་དམར་ཕྱོགས་ཚོགས་པས་རྒྱ་ནག་དངོས་སུ་དབང་བསྒྱུར་སྐབས་ཁོ་ཚོས་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་ཆབ་སྲིད་གཡོ་ཇུས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་བཅིངས་འགྲོལ་གྱི་ཁ་གཡང་འོག་དམག་ཤུགས་དང་མེ་མདའ་བཀོལ་ནས་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་དྲག་ཤུགས་ཀྱིས་དབང་དུ་བསྡུས། དུས་དེ་ནས་བཟུང་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བྱེད་འགོ་ཚུགས། མའོ་ཙེ་ཏུང་གིས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་གསར་བརྗེའི་སྲིད་ཇུས་འོག་བོད་ས་སྟོད་སྨད་ཀུན་ཏུ་དམག་མིའི་རྟེན་གཞི་གང་མང་བཙུགས་ཤིང། ཏིང་ཞོ་ཕིན་གྱིས་དེང་རབས་ཅན་བཞིའི་ཐབས་ཇུས་འོག་བོད་མིའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཡུལ་གོམས་གཤིས་ལུགས་ལ་བཟོ་བཅོས་བྱེད་འགོ་བརྩམས། ཏིང་གི་རྒྱུན་འཛིན་ཅང་ཙེ་མིན་གྱིས་དངོས་སུ་ནུབ་རྒྱུད་གསར་གཏོད་ཆེན་མོ་ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད།
འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུའི་རིང་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་པའི་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བའི་སྲིད་ཇུས་ཚང་མར་ཐུན་མོང་གི་དམིགས་ཡུལ་རྡོག་རྡོག་ཅིག་ཡོད་པ་ནི། དཔལ་འབྱོར་གྱི་བསླུ་བྲིད་དང་མི་འབོར་གྱི་གནོན་ཤུགས་འོག་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་རྩ་བརླག་ཏུ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་རེད། དཔེར་ན། ད་ལྟའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སྒྲིག་ཁྲིམས་དང་སློབ་དེབ་ཡོད་ཚད་ཧན་མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་དམར་ཕྱོགས་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱིས་ཁེངས་ནས་ཡོད་ལ། གྲངས་ཉུང་ས་ཁུལ་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་སྐད་ཡིག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དང་ཐ་ན་བོད་ལྗོངས་བརྙན་འཕྲིན་དང། མཚོ་སྔོན་བརྙན་འཕྲིན་སོགས་ཀྱང་མགོ་ནས་མཇུག་བར་དུ་དམར་བོའི་ལྟ་བས་ཁྱབ་ནས་ཡོད་པ་རེད། གནད་དོན་འདི་དག་གིས་ང་ཚོར་ཅི་ཞིག་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་ནི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་ལས་ཀྱང་གདུག་རྩུབ་ཆེ་བའི་གཡོ་ཐབས་ཤིག་ཡིན་པ་དེ་རེད།
བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་གནས་བབས།
ང་ཚོས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་རྩ་ཁྲིམས་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་གི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གནས་བབས་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་མིན་ཤེས་དགོས་ན། ཐོག་མར་ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱིར་བལྟས་ཤིག་བྱེད་དགོས། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་མཇུག་ཏུ་ཨུ་རུ་སུའི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་འཐོར་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་རྗེས། ཡུ་རོབ་ཤར་མའི་ཡུས་གོ་སི་ལ་ཝེ་ཡ་རྒྱལ་ཁབ་དང། རྒྱ་ནག་གཉིས་ནི་དམར་ཕྱོགས་པའི་སྲིད་དབང་འོག་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་གཉིས་ཡིན་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ལོ་ངོ་ཁ་ཤས་ལས་མ་འགོར་བར་ཡུས་གོ་སི་ལ་ཝེ་ཡ་འཐོར་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་ནས་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་དྲུག་ཏུ་གྱུར། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཁག་གི་ངོ་རྒོལ་ཞི་བའི་ཐོག་གཙང་སེལ་བྱེད་མ་ཐུབ་པར་མེ་མདའ་དང་དམག་དཔུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་དགོས་བྱུང་ཡོད།
དེ་འདྲའི་སྲིད་ཇུས་ཤིག་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་བསམ་བློའི་རང་དབང་དང། སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་རང་དབང། དད་མོས་ཀྱི་རང་དབང། རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་རང་དབང་སོགས་མདོར་ན་ང་ཚོའི་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆའི་ཐོག་ཏུ་བཀོད་པ་ཁག་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའི་ཐོག་ལག་ལེན་བསྟར་ཐུབ་བམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བོད་རྒྱའི་ཆབ་སྲིད་ཉམས་ཞིབ་མཁས་པ་ཚོས་གཡོལ་ཐབས་མེད་པའི་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་རེད། མི་ལོ་ལྔ་བཅུའི་བོད་རྒྱའི་ཆབ་སྲིད་འབྲེལ་བར་ཕྱིར་བལྟས་ཤིག་བྱེད་སྐབས། བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་འདུན་ཁག་ཆུང་ནས་ཆུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་ལ་བཟུང་བའི་སྲིད་ཇུས་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་སྡུག་ནས་སྡུག་ཏུ་སོང་ཡོད།་དཔེར་ན་ང་ཚོས་ཐོག་མར་བོད་རང་བཙན་གྱི་འབོད་སྒྲ་འཛམ་གླིང་ལ་བསྒྲགས་ནས་ཡུན་རིང་མ་སོང་བར། ཏིང་ཞོ་ཕིན་གྱི་བསམ་འཆར་བཞིན་ཧ་ཅང་ཚད་མཐོ་བའི་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་གི་མངའ་ཁུལ་དམིགས་བསལ་ཞིག་ལ་རེ་བ་བྱས་ཡོད། ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་ནང་དུ་རྒྱ་གཞུང་གི་རྣམ་འགྱུར་དང་བསྟུན་ནས་ང་ཚོས་ཞི་བའི་གྲོས་འཆར་དོན་ཚན་ལྔ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས། འོན་ཀྱང། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྟུན་ནས། ཁོང་ཚོས་ཐད་ཀར་༧གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཡོད། ཐ་མར་ང་ཚོས་མི་རིགས་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ་ཞིག་ལོ་སྔོན་མར་རྒྱ་གཞུང་ལ་སྤྲད་པ་དེ་ཡང་སྐྱོན་བརྗོད་དྲག་པོའི་འོག་ལྡོག་རོལ་བཏང་ཡོད། འདི་ལྟར་བསམ་དུས། ངས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་གནས་བབས་ལ་དཔྱོད་པའི་སེམས་ཁམས་གྲང་ཤུམ་ཤུམ་ཆགས་སོང།།