གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཕྱི་ཟླ་༡༡ པའི་ཚེས་༣༠ ཉིན་ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་སར་རྒྱལ་ཁབ་དེའི་སྲིད་བློན་མཆོག་དང་ྋགོང་ས་མཆོག་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྲིད་བློན་མཆོག་གི་གཟིམས་ཤག་ཏུ་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་ྋགོང་ས་མཆོག་གིས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང༌། སྲིད་བློན་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།
青 藏高原是世界上最高大的高原。包括西藏三大区域的所有地区和三大区域之一的多麦青海的大部和新疆维吾尔自治区的部分，面积约200万平方公里，平均海拔 4500米。地势大致西北向东南倾斜，藏北高原海拔4500—5000米以上，如西藏上部阿里谷地海拔就高达5000米以上。人称“高原上的高原”；高原中部 海拔约4500米，至东南部仍有3500米左右。青藏高原以其高大的风姿赢得“世界屋脊”之称。
རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སེ་ར་དགོན་དུ་ཡོད་པའི་ཉི་དར་རྒྱས་གླིང་གི་གྲྭ་རྒྱུན་ཐུན་མོང་ནས་གནས་ཚུལ་བརྒྱུད་སྤྲོད་གནང་བ་ལྟར་ན། འདི་ལོར་བོད་ཡོངས་སུ་མ་གྲོས་བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་གྱིས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱིས་རང་དབང་དགོས་པའི་ཞི་རྒོལ་བྱེད་སྐབས། དཀར་མཛེས་སྟོང་འཁོར་ཉི་ཁོག་དར་རྒྱས་གླིང་དགོན་དུ་ཡང་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ནས་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྩིས་བྱས་པ་དང༌། དགོན་པའི་བླ་གྲྭ་ཡོངས་ནས་ངོས་ལེན་མི་བྱེད་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བཞག་ཡོད་པ་མ་ཟད། གལ་ཏེ་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་མཚམས་སུ་བླ་གྲྭ་ཡོངས་ཀྱིས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་བྱས་ཡོད་འདུག
བོད་ས་གང་སར་ལོ་འདིའི་ལོ་སྟོད་ཙམ་ལ་ཞི་རྒོལ་ཁྲོད་ཞུགས་མཁན་ཚོར་རིམ་བཞིན་ཁྲིམས་ཐག་གཅོད་བཞིན་ཡོད་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཆར་དཀར་མཛེས་ཁུལ་ནས་ཞི་བའི་ཡར་ལངས་ཁྲོད་ཞུགས་མཁན་རྣམས་ལ་དཀར་མཛེས་ཁུལ་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ནས་རིམ་བཞིན་ཁྲིམས་ཐག་གཅོད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡང་ཕྱི་ཟླ་༤ ཚེས་༢༣ ཉིན་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་བྱེད་མཁན་གྱི་གྲས་སུ་ཡོད་པ་དཀར་མཛེས་བྲག་དཀར་བཙུན་དགོན་གྱི་བཙུན་མ་བསོད་ནམས་བདེ་སྐྱིད་ལོ་༣༢ ཡིན་པ་ཁོང་ལ་ཕྱི་ཟླ་༡༡ ཚེས་༧ ཉིན་དཀར་མཛེས་ཁུལ་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ནས་ལོ་༣ གྱི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་དང༌། དགོན་པ་དེ་ཉིད་ནས་ཡིན་པ་བཙུན་མ་ཐུབ་བསྟན་སྒྲོལ་མས་ཕྱི་ཟླ་༥ ཚེས་༡༡ ཉིན་ངོ་རྒོལ་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་ཁོང་ལ་ལོ་༤ ཁྲིམས་ཐག་བཅད།
འབྲེལ་ཡོད་ནས་འདི་གར་ནས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བ་ལྟར་ན། ཉིན་ཤས་སྔོན་དུ་ཁམས་དཀར་མཛེས་རྫོང་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་ཁང་སར་སྐྱབས་མགོན་སྤྲུལ་སྐུའི་སློབ་གྲྭ་དང་སྨན་ཁང༌། ལམ་བྲག་སྤྲུལ་སྐུའི་སྨན་ཁང༌། དཀར་མཛེས་རྫོང་བོད་ཡིག་སློབ་འབྲིང་བཅས་སྒོ་རྒྱག་རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་བཞག་ནས་མང་ཚོགས་ལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་འདུག ཕྱི་ཟླ་༡༢ པའི་ཚེས་༡ ཉིན་དཀར་མཛེས་རྫོང་གྲོང་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་སློབ་ཕྲུག་གི་ཕ་མ་སོགས་རྒན་རྒོན་བགྲེས་སོང་དང་ན་གཞོན་སོགས་བོད་རིགས་མི་མང་ཚོས་བློ་ཕམ་ཆེན་པོའི་ངང་ནས་མ་བསྐུལ་དྭང་བླངས་ཀྱིས་རྫོང་སྲིད་གཞུང་དུ་སྨན་ཁང་དང་སློབ་གྲྭ་དེ་ཚོ་སྒོ་བརྒྱབ་ན་མི་འགྲིག་པའི་ཡི་གེ་དང་ཞུ་བ་ཕུལ་ཡོད་འདུག
རེས་གཟའ་ལྷག་པའི་ཉིན་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་ཁྲོམ་རའི་ལྟེ་གནས་ཆེ་ཤོས་གྲོང་ཁྱེར་མུམ་བྷའེ་ནང་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་ཏཇ་མེ་ཧེལ་གསོལ་མགྲོན་ཁང་དང་། ཨོབ་རོ་ཡེ་གསོལ་མགྲོན་ཁང་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་སྨན་ཁང་དང་རི་ལིའི་འབབ་ཚུགས་སོགས་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་འཇིགས་སྐུལ་དྲག་སྤྱོད་པ་ཚོས་འཆར་གཞི་དང་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་མེ་མདའ་བརྒྱབ་པ་དང་། ལག་འབོམ་གཡུགས་ནས་གཏོར་རྒོལ་བཏང་བ། དེ་བཞིན་བཙན་འཁྲིད་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་ད་ལྟའི་ཆར་མི་གྲངས་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཞིག་གི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བ་དང་མི་གྲངས་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་རྨས་སྐྱོན་ཕོག་པ་སོགས་བསམ་ཡུལ་འདས་པའི་དྲག་སྤྱོད་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད།
ྋགོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྩོད་མེད་ཡིན་པ་དང༌། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དེ་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཞུང་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་ཡོང་ཐབས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་ནང་དུ་འབད་བརྩོན་བྱེད་རྒྱུར་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ཐག་གཅོད་གནང་ཡོད་པ་རེད།
རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཆེས་མཐོའི་དཔོན་རིགས་དབར་གྱི་ཐུག་འཕྲད་ལྷན་ཚོགས་དེའི་དུས་ཚོད་ནར་འགྱངས་བྱས་ཡོད་འདུག
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དེ་སྔ་གཏན་འཁེལ་བྱུང་བའི་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་དང་རྒྱ་ནག་གི་ཆེས་མཐོའི་དཔོན་རིགས་དབར་གྱི་ལྷན་ཚོགས་དེའི་དུས་ཚོད་ནར་འགྱངས་བྱས་ཡོད་པ་དང་།
གཞུང་གི་དྲ་གནས་ནས་སྤེལ་གསལ་ལྟར་ན། སྤྱི་ནོར་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག ༢༠༠༨ ཕྱི་ཟླ་༡༡ ཚེས་༢༥ ཉིན་བཞུགས་སྒར་ནས་སྟོན་འཁོར་ཧྲག་བསྡུས་དང་བཅས་ག་གྷལ་གནམ་ཐང་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་གནང་བ་དང༌།
བོད་གཞུང་གི་དྲ་གནས་ནས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་གསལ་ལྟར་ན། དཔལ་ལྡན་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ཕྱི་ལོ་༢༠༠༨ ཟླ་༡༡ ཚེས་༢༧ ཕྱི་དྲོ་ནས་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་༦ ཕྱྀ་དྲོ་བར་ལྡི་ལི་དང་སྦར་སིལ་དུ་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་རེད།
